دوره ۲، شماره ۲ (تابستان ۱۳۹۹)   |   متن کامل (pdf)

دکتر عباس احمدی*، علی فیروزجائی

چکیده

در این تحقیق دو شاخص اساسی سازمان یعنی «اخلاق سازمانی» و «بالندگی منابع انسانی» بر پایه مؤلفه‌های مختلف موردبررسی قرارگرفته و رابطه دوسویه آن‌ها در یک سازمان دولتی موردبررسی قرارگرفته است. «اخلاق سازمانی» عبارت است از بررسی، شناخت و عمل به رفتار اخلاقی در سازمان­هاست که برای سنجش و عملیاتی کردن آن از یک پرسشنامه استاندارد بدون در نظر داشتن هرگونه شاخصی استفاده‌شده است. «بالندگی منابع انسانی» نیز میزان توسعه و تعالی مدیریت منابع انسانی در سازمان­هاست که به اهداف، برنامه­‌ها و عملکرد آن واحد بستگی دارد. برای سنجش این مفهوم، از هفت شاخص در یک پرسشنامه روا و پایا بهره گرفته‌ایم. جامعه آماری و افراد پاسخگو به لحاظ متغیرهای جمعیت ­شناسی نظیر سن، جنس، تحصیلات و سابقه کار نیز موردبررسی قرارگرفته و در این بخش، کارکنان وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی در ساختمان مرکزی به تعداد ۳۴۱ نفر به‌عنوان حجم نمونه در تحقیق حاضر مشارکت داشتند. به‌طور خلاصه، یافته­‌های تحقیق نشان می­‌دهد که کارکنان ارزیابی مثبتی از اخلاق سازمانی حاکم بر وزارت بهداشت و درمان داشته و اکتساب نمره ۱۲ نشانگر مرتبه «قابل‌قبول» برای شاخص اخلاق سازمانی است؛ اما ارزیابی کارکنان از متغیر بالندگی منابع انسانی با کسب میانگین ۲۸ در مرتبه «متوسط» بوده که نیاز به بهبود در عملکردهای واحد منابع انسانی مخصوصاً در بخش‌­های نگرانی از آینده شغلی، امنیت شغلی و جلوگیری از تبعیض هست. دو متغیر اخلاق سازمانی و بالندگی منابع انسانی با همدیگر همبستگی مثبت و مستقیم (P<0.000) دارند؛ یعنی با افزایش اخلاق سازمانی، بالندگی منابع انسانی نیز افزایش‌یافته و برعکس. جنسیت کارکنان هیچ‌گونه ارتباطی بااخلاق سازمانی یا بالندگی منابع انسانی ندارد. (۰٫۰۵>P) مردان و زنان ارزیابی­‌های یکسانی از ارزش‌های اخلاقی فضای سازمانی وزارت بهداشت و درمان دارند؛ اما سن و سابقه کار کارکنان تأثیر بسزایی در ارزیابی‌­های آن‌ها دارد، (P<0.000) به‌طوری‌که کارکنان جوان‌تر و باسابقه کار کمتر، شبیه به کارکنان مسن­‌تر و باسابقه کار بالاتر از اخلاق سازمانی و بالندگی منابع انسانی راضی بوده و ارزیابی مثبتی داشتند. همچنین تحصیلات کارکنان در سطح متوسط و بالا به ارزیابی­‌های منفی آن‌ها از اخلاق سازمانی ارتباط معنی‌دار نشان می­‌دهد (P<0.000) که این یافته نیز با نتایج اکثر مطالعات در این حوزه همخوانی دارد.

کلمات کلیدی: اخلاق سازمانی، بالندگی منابع انسانی، اخلاق حرفه­‌ای، مدیریت منابع انسانی